دمنوش هاي گياهي براي سلامتي بسيار مفيد هستند و حتي براي درمان برخي بيماري ها توصيه شده كه ابتدا دمنوش هاي گياهي را امتحان كنند. مثلا يك دمنوش گياهي كه همه آن را مي شناسند دمنوش گل گاو زبان است كه براي استرس و آرامش فوق العاده است. در اين بخش از مجله پزشكي آسان طب 30 دمنوش گياهي را به همراه خواص و طرز تهيه آنها به شما معرفي مي كنيم.

دمنوش گياهي

دمنوش گياهي

چند وقتي است دمنوش گياهي و ميوه اي مورد استقبال و مصرف برخي خانواده ها قرار گرفته است. البته اين استقبال دلايل مختلفي دارد؛ برخي براي نفع درماني از اين دمنوش ها استفاده مي كنند. تعدادي براي تنوع بخشيدن به نوشيدني روزانه آن را جايگزين چاي كرده اند و بعضي هم به خاطر آن كه به اطرافيان ثابت كنند آدم شيك و باكلاسي هستند، جعبه آن را روي ميز كارشان مي گذارند يا براي پذيرايي استفاده مي كنند، اما پرسش اينجاست چه تفاوتي ميان دمنوش با جوشانده گياهي وجود دارد؟ آيا به دمنوش رنگ و طعم اضافه مي شود؟ دمنوش هايي كه حاوي چند گياه مخلوط است تاثير بهتري دارد يا آنهايي كه از يك گياه تهيه شده است؟ آيا از دمنوش ها همچون چاي مي توان به صورت روزانه استفاده كرد؟ مصرف دمنوش ها به شكل كيسه اي بهتر است يا فله اي؟

http://drinknewsha.com/category/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA/

فرق دمنوش گياهي با جوشانده در چيست؟

اغلب گياهان بافت سفت و خشني دارند كه بدن قادر به هضم اين بافت و دسترسي به تركيبات مفيد آن نيست. در نتيجه براي آنكه ما بتوانيم از اين تركيبات سودمند نفع ببريم با خيساندن گياه در آب، دم كردن يا جوشاندن به اثرات مهم آن دست مي يابيم. البته بايد بدانيد دم كردن و جوشاندن گياهان دو روش مختلف است و نوشيدني حاصل از هر روش، خاصيت و تاثير جداگانه اي بر بدن مي گذارد.

بيشتر ادويه ها، ميوه ها، برگ، ساقه يا ريشه گياهان را مي توان خشك و پودر كرد و براي تهيه دمنوش استفاده كرد. در اين روش گياه را كوبيده و در آب جوشيده شده به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقيقه در حالي كه در ظرف بسته است، روي بخار ملايم قرار مي دهند و بعد صاف مي كنند. نوشيدني حاصل از برگ هاي چاي، گل گاوزبان، گل ختمي، به ليمو، سنبل الطيب يا انواع چاي ميوه اي نوعي دمنوش گياهي است، اما در مقابل اگر گياه را مستقيم با آب سرد يا گرم بجوشانند جوشانده اي به دست مي آيد كه خاصيت و اثر آن قوي تر از دمنوش است، چراكه حين جوشاندن مواد بيشتري از گياه خارج مي شود و توصيه آن است براي مصارف روزانه از دمنوش استفاده شود. البته به اين معنا نيست كه جوشانده بر دمنوش برتري دارد و تصميم بگيريد هر نوع گياهي را در آب بجوشانيد تا نفع بيشتري از آن ببريد.

بسياري از گياهان بايد به صورت دمكرده استفاده شود و اگر بر اثر ناآگاهي يا غفلت جوشانده شود خاصيت آن تغيير مي كند و گاهي موادي از گياه آزاد مي شود كه داراي عوارض ناگواري خواهد بود. در نتيجه از جوشاندن گياهاني كه به صورت فله اي عرضه و توسط افراد ناآگاه و بي تجربه براي درمان دردي پيشنهاد مي شود، اجتناب كنيد.

به دمنوش گياهي رنگ و طعم مي زنند؟

گاهي هنگام مصرف برخي دمنوش هاي گياهي يا ميوه اي طعم و بوي تندي احساس مي شود و در تماس با آب جوش رنگي قوي از آن تراوش مي شود كه به نظر مي رسد سنتزي و مصنوعي باشد. در اين خصوص لازم است بدانيد برخي دمنوش هاي گياهي مثل دمنوش نعناع يا دارچين به طور طبيعي رنگ يا اسانس تندي دارند و بخصوص آن كه اگر بخوبي ريز شده و درون كيسه هاي كاغذي بسته بندي شده باشد، در تماس با آب جوشيده، رنگ يا ماده معطر آنها سريع استخراج مي شود.

در واقع اغلب دمنوش ها بجز چاي به دليل آن كه اسانس زيادي دارد كمتر داراي رنگ و طعم مصنوعي است، اما اين نشان دهنده آن نيست كه همه توليدكنندگان متعهد بوده و درون دمنوش هاي كيسه اي از گياه خالص استفاده مي كنند.

اما چرا برخي دمنوش ها رنگ و بو ندارد و مزه آب مي دهد؟ برخي گياهان اسانس و رنگ ضعيفي دارند و بايد مدت زمان بيشتري دم بكشند تا اسانس آن خارج شود، ولي اگر اين مدت زمان سپري شد و اثري از رنگ و خاصيت نبود به تقلبي بودن محصول مشكوك شويد. دمنوش هاي كيسه اي چون حاوي گياه پودر شده است طي پنج تا ده دقيقه دم كشيده و رنگ و اسانس شان خارج مي شود، اما گياهاني كه به صورت برگ، ساقه و ريشه كامل هستند بايد بيشتر و گاهي تا ۲۰ دقيقه دم بكشند.

خوب و بد دمنوش گياهي مخلوط

شايد اين پرسش مطرح شود آيا گياهان يا ميوه هايي كه براي تهيه چاي گياهي يا همان دمنوش با هم مخلوط مي شود، مي تواند بر هم تاثير منفي گذاشته يا از اثرات يكديگر بكاهد؟ با توجه به اين كه بر اثر مخلوط كردن چند گياه، خاصيت درماني، اثرات تقويت كنندگي و آرام بخشي دمنوش ها افزايش يافته و گاهي هم از ميزان عوارض جانبي گياهان كاسته مي شود، اما بايد بدانيد در مواردي هم تداخل اثر چند گياه با يكديگر مي تواند از خواص دمنوش كاسته يا با ايجاد سميت موجب بروز عوارض جزئي يا شديد در مصرف كننده شود.

در نتيجه بدون آگاهي، از مخلوط كردن چندين نوع گياه با يكديگر بپرهيزيد. دمنوش هاي تركيبي كه به صورت صنعتي توليد و داراي مجوز بهداشت است، اغلب تحت نظارت مسئولان مربوط كنترل شده و قابل اعتماد است.

نوشيدن روزانه دمنوش ها عارضه دارد؟

با توجه به اين كه اغلب دمنوش ها حاوي رنگدانه، آنتي اكسيدان و تركيبات ضدسرطان، ضدديابت، ضدفشارخون و ضدبيماري هاي قلبي ـ عروقي هستند و برخي از آنها باعث كاهش خستگي و تمدد اعصاب شده و برخي تقويت كننده معده، روده، كليه و كبد است اغلب به صورت روزانه استفاده شده و گاهي در مصرف آن زياده روي مي شود، اما بايد بدانيد دمنوش ها همچون برخي داروهاي گياهي يا شيميايي امكان دارد همچون شمشير دولبه عمل كرده و علاوه بر مزاياي سودمند، اثراتي همچون كاهش يا افزايش قند يا فشار خون از خود نشان دهند يا سبب بروز رخوت شوند يا با غذاهاي مصرفي يا داروهاي شيميايي سازگار نبوده و به نفع شما نباشد. در نتيجه دمنوش ها بايد به ميزان متعادل و در صورت بيماري با مشورت پزشك مصرف شود.

به گفته متخصصان مصرف روزانه دمنوش هايي مانند زيره، رازيانه و گشنيز به مقدار مناسب بدون اشكال است، اما دمنوش گل گاوزبان كه مي تواند سبب كاهش يا افزايش فشار خون يا ديگر فاكتورهاي خوني شود محدوديت مصرف دارد و بايد روي بسته بندي دمنوش ها مقدار، نوع مصرف، خواص درماني و عوارض احتمالي آن درج شود.

دمنوش ها و دمنوش گياهي

دمنوش فله اي بهتر است يا كيسه اي؟

برگ هاي خشك شده گياهاني همچون گل گاوزبان، آويشن، اسطوخودوس، نعناع، چاي كوهي و… به صورت فله اي در بيشتر عطاري ها به فروش مي رسد و بيشتر نسل قديمي ها از طرفداران پر و پا قرص آن هستند، اما پرسش اين است كه مصرف دمنوش به شكل كيسه اي بهتر است يا فله اي؟

با توجه به اين كه گياهان دم كردني به دو شكل كيسه اي و فله اي در بازار موجودند و هر كدام طرفداران خاص خود را دارند، پيشنهاد مي شود برخي گياهان مثل دارچين، رازيانه و زيره را به شكل فله اي تهيه و خودتان به ميزان مورد نياز پودر كنيد، زيرا پس از خرد شدن، مواد موثر گياه به مرور از بين مي رود. در مورد ساير دمنوش هاي فله اي نيز چون از نظر كيفيت، رنگ و بو بيشتر قابل بررسي است اگر از محل معتبري تهيه شود بهتر از انواع دمنوش هاي كيسه اي است، اما اگر مصرف دمنوش كيسه اي برايتان راحت تر است انواعي را كه به تاريخ توليد نزديك ترند انتخاب كنيد.

دمنوش ها حاوي تركيبات مفيدي است كه بر اثر گذشت زمان با اكسيژن هوا وارد فعل و انفعالات شده و از مزيتشان كاسته مي شود. دمنوش ها در محيط خشك، خنك و در سايه دو تا سه ماه قابل نگهداري بوده و بيش از اين زمان اگرچه طعم آن تغيير نمي كند و فاسد نمي شود، اما به مرور از فوايد آن كاسته مي شود.

مصرف دمنوش سرد بجز براي برخي گياهان خاص توصيه نمي شود، زيرا بر اثر سرد شدن، برخي مواد مؤثر دمنوش از بين مي رود و اثر نوشيدني كم مي شود. بهتر است دمنوش حداكثر ظرف يك تا دو ساعت ميل شود.

انواع دمنوش گياهي و طرز تهيه آنها

1 - دمنوش گياهي گل گاو زبان و سنبل الطيب

خواص:

خواب آور، آرامبخش اعصاب، پايين آورنده فشار خون، رفع خشونت ناي، سينه، تنگي نفس، گلو درد، مقوي دماغ، معده و كبد سرد، افزايش ترشح ادرار، ضد سردرد هاي عصبي، درد كليه، قولنج، اسپاسم، صفرا، وسواس و سنگ كليه

طرز تهيه:

دو قاشق غذاخوري گل گاو زبان + يك قاشق غذا خوري سنبل الطيب + دو ليوان آب جوش + نبات
نيم ساعت دم بكشد تا به رنگ قرمز آلبالويي در آيد.

2- دمنوش گياهي زير فون

خواص:

آرام بخش، ضد ناراحتي‌هاي عصبي، تشنج، ميگرن‌هاي مزمن، بي‌خوابي، سردرد، بيماري‌هاي ريوي، زكام، غلظت خون، استفراغ، رماتيسم، آرتروز، نقرس، سياتيك

طرز تهيه:

يك مشت زيرفون + دو ليوان آب سرد
با شعله مستقيم ده دقيقه بجوشد سپس با شعله غير مستقيم به مدت طولاني دم بكشد تا خوب رنگ بيندازد.
{مصرف زياد موجب پايين آمدن فشار خون خواهد شد. براي خانم هاي باردار ممنوع است.}

3- دمنوش گياهي بادرنجبويه

خواص:

مقوي قلب واعصاب، خون‌ساز، تقويت‌كننده‌ي سلول‌هاي مغز، فوق‌العاده آرام‌بخش، محرك معده،خواب آور، نشاط آور، اسپاسم، بيماري‌هاي كليوي، بوي بد دهان و خواب‌هاي وحشتناك

طرز تهيه:

يك مشت كوچك بادرنج بويه + دو ليوان آب سرد
روي شعله مستقيم قرار دهيد تا به نقطه جوش برسد سپس با شعله غير مستقيم خوب دم بكشد.

4- دمنوش گياهي بادرنج بويه و زيرفون

خواص:

تقويت قلب و اعصاب، خواب‌آور، نشاط آور، آرام‌بخش، خون‌ساز، ضد بوي بد دهان، ضد بيماري‌هاي كليه

طرز تهيه:

يك قاشق غذاخوري زيرفون + يك قاشق مرباخوري بادرنج بويه + دو ليوان آب جوش
باشعله مستقيم و ملايم حدود يك ساعت بجوشد سپس با شعله غير مستقيم دم بكشد.

5- دمنوش گياهي به ليمو و زيرفون

خواص:

آرام‌بخش، كاهش‌دهنده‌ي فشار خون، تقويت حافظه، تقويت معده، خواب آور در شب، تب‌بر،شستشو دهنده‌ي كليه، ضد سرماخوردگي، تشنج، نقرس، رماتيسم، سردرد، سرگيجه، ناراحتي‌هاي عصبي، ميگرن، غلظت خون، آسم، اسهال، سينوزيت، صداي گوش و خستگي بدن

طرز تهيه:

يك مشت بزرگ زيرفون + يك مشت كوچك به ليمو + دو ليوان آب سرد
با شعله مستقيم و ملايم،حدود يك ساعت بجوشد،سپس با شعله غير مستقيم دم بكشد.

6- دمنوش گياهي دارچين

خواص:

ادرارآور، مفرح، محرك اعصاب، تقويت معده، كبد، قلب و عروق، كاهش درد كمر و مفاصل، تسريع جريان خون، نيرو بخش، باز كننده انسداد مجاري، پاك كردن سينه و حنجره، بالا بردن فشار خون، ضد اخلاط رطوبتي، ضد پا دردهاي رطوبتي، ضد سرفه‌هاي رطوبتي، دلهره، بوي بد دهان، دردهاي استخواني، ديابت، سردي بدن

طرز تهيه:

چند عدد چوب دارچين + دو ليوان آب سرد
با شعله مستقيم آرام جوش آورده سپس با شعله غير مستقيم دو الي سه ساعت دم بكشد تا به رنگ آلبالويي درآيد.
{براي زنان باردار مضر است.}

دمنوش ها

7- دمنوش گياهي زنجبيل

خواص:

تقويت حافظه، قوه باه. جهاز هاضمه، معده، قواي رييسه بدن، خون‌ساز، تنظيم ادرار، خلط آور، ملين، درمان اسهال ساده و خوني، مانع بروز سرطان، كاهش چربي خون، بالا بردن فشار خون، مفيد براي قطع حيض، ضد ضعف اعصاب، رطوبت مزاج، بلغم، درد مفاصل، بيماري‌هاي مفصلي، كمر درد، مسموميت غذايي، سرفه، تهوع و آشفتگي در مسافرت و انعقاد خون

طرز تهيه:

نصف قاشق چاي خوري زنجبيل + يك ليوان آب جوش
در ظرف را گذاشته تا حدود ده دقيقه بماند سپس با كمي عسل مخلوط كرده، ميل نماييد.
{زياده روي در مصرف باعث فشار خون و ضعف نيروي جنسي است.}

8- دمنوش گياهي زعفران

خواص:

منضج و مصلح عفونت بلغمي، محرك نيروي جنسي و قواي مفزي، مفرح، نشاط آور، خنده آور، ادرار آور، خلط آور، آرامبخش، مقوي كبد و جهاز تنفسي، آشاميدن يك مثقال آن جهت تسريع در زايمان، تسكين آسم و سياه سرفه، ضد سرفه، حساسيت و كرم‌خوردگي دندان

طرز تهيه:

يك قاشق غذاخوري + سه ليوان آب جوش
با شعله غير مستقيم دم بكشد.

9- دمنوش گياهي نعناع

خواص:

لطيف كننده خون، مفرح و مقوي قلب، مسكن ناراحتي‌هاي گوارشي، كمك به هضم غذا، مقوي اعصاب معده، بادشكن، اشتهاآور، دفع صفرا، پاك‌سازي و تقويت كبد و طحال، براي سرماخوردگي و بيماري‌هاي حلق و گلو، ضد نفخ، سكسكه، تهوع، اسهال، دل پيچه، بواسير، دردشكم، تب

طرز تهيه:

يك قاشق غذاخوري + سه ليوان آب جوش
با شعله غير مستقيم دم بكشد.

10- دمنوش گياهي پونه

خواص:

آنتي‌بيوتيك، بادشكن، رقيق‌كننده‌ي خون، ادرارآور، خلط آور، صفرابر، انرژي‌زا، بسيار مفيد براي درد سينه و آزاد كردن اخلاط، تقويت معده، قلب، جهاز هاضمه، ضد شب ادراري، سرفه، حساسيت، نفخ، نقرس، سكسكه، آشفتگي، دل به هم خوردگي، خستگي، مفيد جهت به تاخير انداختن عادات ماهيانه

طرز تهيه:

يك قاشق غذاخوري + دو ليوان آب جوش
با شعله غير مستقيم دم بكشد.

11- دمنوش گياهي شلتوك برنج

خواص:

سرشار از ويتامين هاي ب، تقويت مغز و اعصاب و قلب، ضد يبوست مزمن، جلوگيري از ريزش و سفيد شدن مو

طرز تهيه:

يك قاشق غذا خوري + دو ليوان آب جوش
با شعله مستقيم پنج دقيقه بجوشد سپس با شعله غير مستقيم يك ساعت دم بكشد.
{براي خانم‌ها ممنوع است.}